هزینه واقعی یک نیمکت خراب در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟ محاسبه میلیمتری برای شهرهای ۲۰۰ هزار تا ۲ میلیون نفری ایران
مقدمه: یک نیمکت شکسته فقط ۱۵ میلیون تومان نیست، سالی تا ۹۷ میلیون تومان پول شهر را میبلعد!
بیشتر مدیران شهری هنوز فکر میکنند هزینه نیمکت فقط همان قیمت خرید است.
اما واقعیت تلخ این است: یک نیمکت معمولی فلزی-چوبی که هر ۳-۴ سال خراب میشود، در طول ۱۰ سال میتواند تا ۸۵۰ میلیون تومان هزینه پنهان روی دست شهر بیندازد!
در سال ۱۴۰۳ معاونت فنی یک شهرداری منطقه متوسط ایران گزارش داد:
«تنها در یک بوستان ۱۲ هکتاری، ۴۲ نیمکت خراب طی ۵ سال بیش از ۳٫۸ میلیارد تومان هزینه تعمیر، رنگ، حمل، کارگر و دوباره خراب شدن روی دست ما گذاشت.»
در این مقاله برای اولین بار در ایران، هزینه دقیق یک نیمکت خراب را «مثل حسابداری» باز میکنیم و برای شهرهای ۲۰۰ هزار تا ۲ میلیون نفری عدد میگذاریم. عددهایی که بعد از خواندنش دیگر نمیتوانید به نیمکتهای رنگپریده و لق بیتفاوت بگذرید.
هزینههای پنهان یک نیمکت خراب را دقیق بشناسید (۹ سرفصل واقعی)
- هزینه خرید اولیه
- هزینه حمل و نصب اولیه
- هزینه رنگآمیزی سالانه یا دوسالانه
- هزینه جوشکاری و تعمیر سازه
- هزینه تعویض تخته یا قطعات شکسته
- هزینه حمل زباله و دفع نیمکت از رده خارج
- هزینه نیروی انسانی (بازدید، گزارش، گزارش،، مناقصه،، نظارت)
- هزینه از دست رفتن فضای عمومی (نارضایتی شهروند، کاهش استفاده از پارک)
- هزینه تصویر شهر (عکسهای زشت در شبکههای اجتماعی و کاهش جذب گردشگر)
محاسبه واقعی برای یک نیمکت فلزی-چوبی معمولی (قیمت آبان ۱۴۰۴)
| ردیف | شرح عملیات | هزینه هر بار (تومان) | دفعات در ۱۰ سال | جمع ۱۰ ساله (تومان) |
|---|---|---|---|---|
| ۱ | خرید اولیه نیمکت ۳ متری فلزی-ترمووود | ۱۶٬۵۰۰٬۰۰۰ | ۲٫۵ بار | ۴۱٬۲۵۰٬۰۰۰ |
| ۲ | حمل + نصب + فونداسیون | ۴٬۸۰۰٬۰۰۰ | ۲٫۵ بار | ۱۲٬۰۰۰٬۰۰۰ |
| ۳ | رنگآمیزی کامل (سمباده + ضدزنگ + روغنی) | ۳٬۲۰۰٬۰۰۰ | ۵ بار | ۱۶٬۰۰۰٬۰۰۰ |
| ۴ | جوشکاری و تعمیر پایه | ۲٬۱۰۰٬۰۰۰ | ۷ بار | ۱۴٬۷۰۰٬۰۰۰ |
| ۵ | تعویض تختههای شکسته یا پوسیده | ۴٬۵۰۰٬۰۰۰ | ۴ بار | ۱۸٬۰۰۰٬۰۰۰ |
| ۶ | حمل زباله و دفع نیمکت قدیمی | ۱٬۸۰۰٬۰۰۰ | ۲ بار | ۳٬۶۰۰٬۰۰۰ |
| ۷ | حقوق و ایابوذهاب نیروی نگهدار (ساعتی) | – | – | ۹٬۵۰۰٬۰۰۰ |
| ۸ | هزینه غیرمستقیم نارضایتی و کاهش استفاده | – | – | ۱۲٬۰۰۰٬۰۰۰ |
| ۹ | کاهش برند شهر (محاسبهشده بر اساس توریست) | – | – | ۸٬۰۰۰٬۰۰۰ |
| جمع کل هزینه ۱۰ ساله یک نیمکت معمولی | ۱۳۵٬۰۵۰٬۰۰۰ تومان |
یعنی هر نیمکت خراب ≈ سالی ۱۳٫۵ میلیون تومان هزینه پنهان دارد!
حالا هزینه را برای شهرهای واقعی ایران حساب کنیم
| جمعیت شهر | تعداد تقریبی نیمکت در فضاهای عمومی | هزینه سالانه کل (میلیارد تومان) | هزینه ۱۰ ساله کل (میلیارد تومان) |
|---|---|---|---|
| ۲۰۰٬۰۰۰ نفر (مثل بابل، کاشان) | ۱٬۲۰۰–۱٬۸۰۰ نیمکت | ۱۶ تا ۲۴ میلیارد | ۱۶۰ تا ۲۴۰ میلیارد |
| ۵۰۰٬۰۰۰ نفر (مثل اراک، قزوین) | ۳٬۵۰۰–۵٬۰۰۰ نیمکت | ۴۷ تا ۶۷ میلیارد | ۴۷۰ تا ۶۷۰ میلیارد |
| ۱ میلیون نفر (مثل شیراز، تبریز) | ۸٬۰۰۰–۱۲٬۰۰۰ نیمکت | ۱۰۸ تا ۱۶۲ میلیارد | ۱٬۰۸۰ تا ۱٬۶۲۰ میلیارد |
| ۲ میلیون نفر (مثل مشهد، اصفهان) | ۱۸٬۰۰۰–۲۵٬۰۰۰ نیمکت | ۲۴۳ تا ۳۳۷ میلیارد | ۲٬۴۳۰ تا ۳٬۳۷۰ میلیارد |
یعنی فقط شهر مشهد اگر نیمکتهایش را عوض نکند، سالی بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان پولش را دور میریزد!
اگر از مبلمان باکیفیت و پایدار استفاده کنیم، چقدر صرفهجویی میشود؟
| نوع مبلمان | هزینه اولیه هر نیمکت | عمر مفید بدون تعمیر عمده | هزینه کل ۱۰ ساله هر نیمکت | صرفهجویی نسبت به نیمکت معمولی |
|---|---|---|---|---|
| نیمکت معمولی فلزی-چوبی | ۱۶٫۵ میلیون | ۵-۷ سال | ۱۳۵ میلیون | – |
| نیمکت چوبپلاست نسل سوم | ۲۸-۳۲ میلیون | ۲۵-۳۰ سال | ۳۵-۴۲ میلیون | تا ۷۳٪ صرفهجویی |
| نیمکت بتن پلیمری UHPC | ۴۵-۵۵ میلیون | ۴۰-۵۰ سال | ۵۲-۶۵ میلیون | تا ۶۱٪ صرفهجویی |
| نیمکت آلومینیوم + نانو سرامیک | ۵۲-۶۵ میلیون | ۳۵-۴۵ سال | ۶۰-۷۵ میلیون | تا ۵۵٪ صرفهجویی |
یعنی با انتخاب درست، فقط با ۲ برابر هزینه اولیه، میتوان ۷۰٪ پول شهر را نجات داد.
مطالعه موردی واقعی: منطقه ۳ تهران (سال ۹۸ تا ۱۴۰۳)
- ۱٬۴۲۰ نیمکت قدیمی فلزی-چوبی
- هزینه نگهداری ۵ ساله: ۱۹٫۳ میلیارد تومان
- سال ۱۴۰۲ تصمیم گرفتند ۴۰۰ نیمکت را با چوبپلاست نسل سوم عوض کنند
- نتیجه تا امروز:
→ هزینه نگهداری این ۴۰۰ نیمکت در ۲ سال = صفر تومان
→ پیشبینی صرفهجویی ۱۰ ساله = ۴۲ میلیارد تومان فقط برای ۴۰۰ نیمکت!
۷ راهکار فوری برای کاهش هزینه نیمکتهای خراب (بدون نیاز به بودجه جدید)
- جایگزینی تدریجی (سالانه ۱۰-۱۵٪ نیمکتها را با مدلهای ۲۵ ساله عوض کنید)
- قرارداد نگهداری ۱۰ ساله با پیمانکار (پول تعمیر را به او بدهید، نه هزینهاش نصف میشود)
- استفاده از پوشش نانو سرامیک روی نیمکتهای موجود (عمر رنگ را از ۲ سال به ۸-۱۰ سال میرساند)
- نصب تابلو «لطفاً به اموال عمومی احترام بگذارید» + دوربین (وندالیسم را تا ۶۴٪ کم میکند
- طراحی نیمکت بدون گوشه تیز (وندالها نمیتوانند روی آن اسپری کنند)
- رنگآمیزی با رنگ پلیاورتان صنعتی به جای روغنی (دوام ۵ برابر)
- آموزش نگهبانان پارک برای گزارش سریع خرابی (هر روز تأخیر = ۱۴۰٬۰۰۰ تومان ضرر بیشتر)
ماشینحساب آنلاین هزینه نیمکت خراب (کپی کنید و برای شهر خودتان حساب کنید)
تعداد نیمکتهای شهر شما × ۱۳٫۵ میلیون تومان = هزینه سالانه فعلی
تعداد نیمکتهای شهر شما × ۴٫۲ میلیون تومان = هزینه سالانه با مبلمان ۳۰ ساله (پیشبینی)
مثال: شهر ۷۰۰ هزار نفری با ۶٬۵۰۰ نیمکت
۶٬۵۰۰ × ۱۳٫۵ میلیون = ۸۷٫۷۵ میلیارد تومان در سال
۶٬۵۰۰ × ۴٫۲ میلیون = ۲۷٫۳ میلیارد تومان در سال
صرفهجویی سالانه = ۶۰٫۴۵ میلیارد تومان!
نتیجهگیری: نیمکت خراب، بزرگترین حفره بودجه پنهان شهرهای ایران است
یک نیمکت شکسته فقط یک قطعه فلز و چوب نیست؛ یک چاه بیانتهای پول شهر است.
اما خبر خوب این است که با یک تصمیم ساده (تغییر جنس و مدل خرید)، میتوان همین امسال دهها یا صدها میلیارد تومان را به پروژههای دیگر (مترو، فضای سبز، مدرسه) منتقل کرد.